Θεός σε πάνες: γιατί ο Παντοδύναμος έγινε Βρέφος
Γιατί μας είναι πιο εύκολο να πιστεύουμε στην «Κοσμική Ενέργεια» παρά στον Θεό, που χρειάζεται να αλλάζει πάνες, και γιατί ο Παντοδύναμος αποφάσισε να γίνει ανίσχυρος.
Μας αρέσει πολύ η άνετη πνευματικότητα. Μας αρέσει να συζητάμε για τον «Ανώτερο Νου», την «Κοσμική Ενέργεια» ή το «Παγκόσμιο Απόλυτο». Αυτές οι έννοιες ακούγονται σοβαρές, επιστημονικές και, κυρίως, ασφαλείς. Η ενέργεια – είναι πολύ βολική. Είναι κάπου εκεί, στη στρατόσφαιρα. Δεν απαιτεί τίποτα από εμάς, εκτός ίσως από «θετικές δονήσεις». Η ενέργεια δεν κλαίει τη νύχτα, δεν χρειάζεται να την ταΐσουμε, δεν κρυώνει. Με το «Απόλυτο» δεν χρειάζεται να δημιουργήσουμε προσωπικές σχέσεις, αρκεί απλώς να το αναγνωρίσουμε ως γεγονός.
Αλλά τα Χριστούγεννα εισβάλλουν βίαια, σχεδόν σκανδαλωδώς, σε αυτόν τον αποστειρωμένο κόσμο της φιλοσοφίας μας.
Ο Χριστιανισμός κάνει μια δήλωση που κάνει το κεφάλι κάθε «λογικού» ανθρώπου να γυρίζει: Αυτός που δημιούργησε τους γαλαξίες, τώρα βρίσκεται σε μια φάτνη για ζώα. Αυτός που επινόησε τους νόμους της πυρηνικής φυσικής και της θερμοδυναμικής, τώρα δεν μπορεί να κρατήσει το κεφάλι Του. Ο Αρχιτέκτονας του Σύμπαντος χρειάζεται να του αλλάξουν πάνες.
Αυτό σοκάρει. Φαίνεται γελοίο. Θέλουμε να αποστρέψουμε το βλέμμα και να πούμε: «Όχι, ο Θεός δεν μπορεί να είναι τόσο αδύναμος». Αλλά ακριβώς σε αυτήν την αδυναμία κρύβεται το κύριο μυστήριο της πίστης μας, που συχνά χάνουμε μέσα στη φαντασία των χριστουγεννιάτικων στολιδιών. Γιορτάζουμε όχι απλώς τα γενέθλια ενός μεγάλου Δασκάλου. Βρισκόμαστε μπροστά στο γεγονός: Ο Θεός έπαψε να είναι Ιδέα και έγινε Σάρκα (Ιω. 1:14).
Ο Θεός δεν στέλνει οδηγίες
Συχνά αναρωτιόμαστε: γιατί όλα είναι τόσο περίπλοκα; Αν ο Θεός ήθελε να μας σώσει, να μας διδάξει, να μας διορθώσει, γιατί δεν επέλεξε έναν πιο απλό και αποτελεσματικό τρόπο; Θα μπορούσε να μας στείλει ένα τέλειο Βιβλίο – έναν λεπτομερή οδηγό για τη ζωή, γραμμένο με πύρινα γράμματα στον ουρανό. Ή θα μπορούσε να στείλει έναν Άγγελο – μια λαμπερή ολογραφία, που με βροντερή φωνή θα μας εξηγούσε πώς να ζούμε σωστά. Αυτό θα ήταν μεγαλοπρεπές, πειστικό και, κυρίως, υγιεινό. Καμία αιμορραγία, καμία γέννηση σε ανθυγιεινές συνθήκες, κανένας ιδρώτας και δάκρυα.
Αλλά ο Θεός δεν έστειλε οδηγίες. Γιατί τις οδηγίες μπορείς να τις διαβάσεις, να τις απομνημονεύσεις, να τις βάλεις στο ράφι και να τις ξεχάσεις. Δεν μπορείς να αγαπήσεις μια οδηγία. Δεν μπορείς να δημιουργήσεις σχέσεις με ένα βιβλίο. Και έναν Θεό-Ολογραφία μπορείς μόνο να τον φοβάσαι ή να τον υπακούς, αλλά δεν μπορείς να του εμπιστευτείς τον πόνο σου.
Ο Θεός πήρε ένα φαινομενικά τρελό ρίσκο. Ήθελε να είναι μαζί μας ισότιμα.
Όχι να κοιτάζει τη ζωή μας από το ασφαλές μπαλκόνι των Ουρανών, στέλνοντας από εκεί ανθρωπιστική βοήθεια και τηλεγραφήματα συμπάθειας, αλλά να κατέβει στη βρωμιά μας. Να μπει στο πετσί μας. Αποφάσισε να διανύσει όλη την πορεία του ανθρώπου – από το σκοτάδι της μητρικής μήτρας μέχρι το σκοτάδι του τάφου.
Το δόγμα της Ενσάρκωσης λέει κάτι που είναι δύσκολο να χωρέσει: Ο Θεός έλαβε την ανθρώπινη φύση ολόκληρη. Όχι «προσποιητά», όχι σαν κοστούμι που μπορείς να βγάλεις το βράδυ. Έλαβε το νευρικό μας σύστημα, που αισθάνεται οξύ πόνο από το χτύπημα. Έλαβε το δέρμα, που καλύπτεται με ανατριχίλες από το κρύο. Έλαβε το στομάχι, που σφίγγεται από την πείνα. Έγινε ευάλωτος. Ένα βιβλίο δεν μπορείς να το σκοτώσεις – μπορείς μόνο να το κάψεις. Αλλά έναν Άνθρωπο μπορείς να τον προδώσεις, να τον φτύσεις και να τον καταστρέψεις. Ο Θεός το ήξερε αυτό, αλλά παρόλα αυτά έκανε αυτό το βήμα. Γιατί μόνο έτσι μπορείς να αποδείξεις την Αγάπη – να γίνεις ανυπεράσπιστος μπροστά στον αγαπημένο.
Ενσυναίσθηση αντί για συμπάθεια
Τι αλλάζει αυτό προσωπικά για εμάς; Γιατί αυτό το αρχαίο δόγμα – δεν είναι ξηρή θεωρία, αλλά φάρμακο για την ψυχή μας σήμερα;
Πρώτον, αλλάζει εντελώς τον χαρακτήρα της προσευχής στις στιγμές του πόνου. Όταν νιώθουμε μοναξιά, φόβο ή πόνο, φωνάζουμε στο κενό. Αν εκεί πάνω υπήρχε μόνο ο «Κοσμικός Νους», δεν θα μας καταλάβαινε. Ο χορτάτος δεν καταλαβαίνει τον πεινασμένο. Το Απόλυτο, που δεν γνωρίζει τον πόνο, μπορεί μόνο να «αναλύσει» τον πόνο μας.
Αλλά προσευχόμαστε σε Αυτόν που το πέρασε ο Ίδιος.
Έχουμε έναν Θεό, που ξέρει τι είναι η προδοσία των φίλων, γιατί Τον πρόδωσαν. Ξέρει τι είναι ο φόβος του θανάτου, γιατί ο Ίδιος ίδρωσε αίμα στον Κήπο της Γεθσημανής (Λουκ. 22:44). Ξέρει πώς πονάει το σώμα και πώς πονάει η ψυχή από την αδικία. Όταν κλαίμε, κλαίμε μαζί Του. Είναι «δικός». Δεν είναι παρατηρητής, αλλά Συμπάσχων. Στον Χριστιανισμό ο Θεός δεν απαλλάσσει απλώς από τον πόνο, τον μοιράζεται μαζί μας. «Διότι δεν έχουμε αρχιερέα που να μην μπορεί να συμπάσχει στις αδυναμίες μας, αλλά που, όπως εμείς, πειράστηκε σε όλα, εκτός από την αμαρτία» (Εβρ. 4:15).
Το σώμα – δεν είναι σκουπίδι
Δεύτερον, τα Χριστούγεννα αγιάζουν την φυσική μας πραγματικότητα. Πολλές θρησκείες και φιλοσοφίες διδάσκουν ότι το σώμα – είναι φυλακή για την ψυχή, βρώμικο περίβλημα, από το οποίο πρέπει να απαλλαγούμε γρήγορα για να πετάξουμε στις «καθαρές σφαίρες του πνεύματος». Ο Χριστιανισμός λέει απότομα: «Όχι».
Αν ο Ίδιος ο
